Orgel Grote of St. Michaëlskerk

Fotogalerij

[1]	[2]	[3]	[4]
[5]	[6]	[7]	[8]
[9]	[10]	[11]	[12]
	[13]	[14]

Foto 15-20: genomen tijdens de orgelrestauratie in 2020.

[15]	[16]	[17]	[18]
	[19]	[20]

Korte beschrijving
Het orgel in de Grote Kerk is een van de beroemdste barok-orgels van Nederland. Het is gebouwd door Frans Caspar Schnitger en zijn broer Johann Georg van 1719 tot 1721. Het ontwerp van de orgelkas is van Jurrian Westerman, de beeldhouwwerken zijn vervaardigd door Herman van der Borgh.
Op 30 april 1720 werd besloten het instrument uit te breiden met een vierde manuaal, het borstwerk. Frans Caspar Schnitger vestigde zich tijdens de bouw van het orgel in Zwolle en is na zijn dood in 1729 in de Grote Kerk begraven.
In de loop van de eeuwen zijn diverse wijzigingen aan het orgel uitgevoerd. Tijdens de grote restauratie van de firma Flentrop uit Zaandam in de jaren 1953-56 is op een enkele uitzondering na de dispositie van 1721 hersteld. Veel van het huidige pijpwerk dateert nog uit 1721. Het borstwerk heeft nog heel veel orgineel Schnitger-materiaal, waaronder een Mixtuur. Die mixturen werden in de vorige eeuw meest verwijderd.
Het orgel heeft 4 klavieren, 64 registers en ruim 4.000 orgelpijpen.

Speeltafel:	aan voorzijde van de hoofdkas
Manuaalomvang:	C - c '''
Pedaalomvang:	C - d '
Tractuur:	mechanisch
Toonhoogte:	a ' = 502 Hz
Temperatuur:	evenredig zwevend
Windvoorziening:	12 spaanbalgen, waarvan 5 in gebruik
Winddruk:	Rugwerk 75 mm, overige werken 78 mm

Dispositie

Hoofdwerk	Rugwerk	Onderwerk	Borstwerk	Pedaal
Praestant 16 vt	Praestant 8 vt	Viola 8 vt	Fluitgedekt 8 vt	Praestant 16 vt
Quintadena 16 vt	Roerfluit 8 vt	Praestant 8 vt	Praestant 4 vt	Subbas 16 vt
Octaav 8 vt	Quintadena 8 vt	Holpijp 8 vt	Roerfluit 4 vt	Octaav 8 vt
Roerfluit 8 vt	Octaav 4 vt	Quinta 6 vt	Spitsfluit 3 vt	Holpijp 8 vt
Octaav 4 vt	Fluit 4 vt	Octaav 4 vt	Gemshoorn 2 vt	Superoctaav 4 vt
Speelfluit 4 vt	Quintfluit 3 vt	Holfluit 4 vt	Superoctaav 2 vt	Vlakfluit 2 vt
Nasaat 3 vt	Superoctaav 2 vt	Quinta 3 vt	Quintanus 1 1/2 vt	Mixtuur VIII
Superoctaav 2 vt	Sexquialtera II	Woudfluit 2 vt	Nachthoorn 1 vt	Fagot 32 vt
Ruyschpijp II	Scherp IV	Superoctaav 2 vt	Sexquialter II	Bazuin 16 vt
Mixtuur VI	Cimbel III	Tertiaan II	Mixtuur IV	Trompet 8 vt
Cimbel III	Fagot 16 vt	Siflet 1 vt	Dulciaan 8 vt	Trompet 4 vt
Trompet 16 vt	Schalmey 8 vt	Scherp V	Regaal 8 vt	Cornet 2 vt
Trompet 8 vt		Viola di Gamba 8 vt
Vox Humana 8 vt		Trompet 4 vt
Speelhulpen		Manuaal-ordening
Pedaal + Hoofdwerk		Rugwerk: 1
Hoofdwerk + Rugwerk		Hoofdwerk: 2
Hoofdwerk + Onderwerk		Onderwerk: 3
Hoofdwerk + Borstwerk		Borstwerk: 4
Onderwerk + Borstwerk
Tremulant Borstwerk
Tremulant Rugwerk
Generaaltremulant

Voorgeschiedenis
In 1682 stortte de toren van de Grote Kerk in waarbij ook het uit 1500 daterende orgel zwaar beschadigd raakte.

Het voormalige orgel van de Grote Kerk
De toenmalige burgemeester maakte door een gift mogelijk dat er een nieuw orgel kwam. Vincent Lübeck, organist in Hamburg, adviseerde Arp Schitger, een orgelbouwer uit Hamburg. Toen hij het orgelontwerp klaar had, overleed hij, waarna zijn zonen Frans en Johan Ceorg de bouw hebben uitgevoerd. In 1721 werd het orgel opgeleverd.
Han Gunnink, Zwolle